Ρέοντας εντός του εντέρου

Από το 2001 συμμετέχω ως κριτής σε αγώνες επιχειρηματολογίας που οργανώνει το Ευρωπαϊκό Κέντρο Δελφών σε συνεργασία με το υπουργείο Παιδείας και στους οποίους συμμετέχουν μαθητές λυκείων της χώρας. Σε πρόσφατους αγώνες που έγιναν στη Θεσσαλονίκη και σε θέμα που αφορούσε τη διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών στα σχολεία, άκουσα μαθητές ιδιωτικού λυκείου της συμπρωτεύουσας να υποστηρίζουν, μεταξύ άλλων, ότι η αρχαία ελληνική είναι η πλουσιότερη γλώσσα στον κόσμο, ότι χρησιμοποιείται σήμερα για να προγραμματίζονται ηλεκτρονικοί υπολογιστές, ότι είναι η μόνη «νοηματική» γλώσσα όταν όλες οι άλλες είναι «σημειολογικές» (sic). Τις ίδιες απόψεις συμμερίζονταν και δύο εκ των κριτών, καθηγήτριες της Μέσης Εκπαίδευσης, οι οποίες, στις αντιρρήσεις μου ότι οι διακρίσεις αυτές είναι ανυπόστατες και οι ισχυρισμοί εντελώς αβάσιμοι, απάντησαν λέγοντας ότι δεν είμαι ενημερωμένη.
Πράγματι ενημερώθηκα και είδα ότι οι ιδεοληψίες αυτές περιέχονται σε κατασκευασμένο κείμενο- απάτη που διακινείται στο Διαδίκτυο αναπαραγόμενο σε εθνικιστικά blogs, όπως αυτό της νεολαίας του ΛΑΟΣ. Δεν έδωσα συνέχεια στο γεγονός, παρά το ότι αναρωτήθηκα τι μπορεί να διδάσκονται οι μαθητές στα ελληνικά σχολεία.
Όμως, αποφάσισα να γράψω αυτό το σημείωμα, όταν την Κυριακή 27/01/2008 άκουσα τον υπουργό Παιδείας κ. Ευριπίδη Στυλιανίδη να επαναλαμβάνει τις ίδιες εθνικιστικές ασυναρτησίες ενώπιον του νυν και της πρώην προέδρου της Βουλής, πανεπιστημιακών, καθηγητών της Μέσης Εκπαίδευσης και μαθητών στον τελικό των αγώνων επιχειρηματολογίας που έγιναν στην Παλαιά Βουλή.
Ο υπουργός επανέλαβε αυτολεξεί τα μυθεύματα του κειμένου – απάτη: περί 6 εκατομμυρίων λεκτικών τύπων της ελληνικής, όταν η αγγλική έχει συνολικά 490.000, περί τελείων προγραμμάτων υπολογιστών που αναπαριστούν τους λεκτικούς τύπους της ελληνικής σε μαθηματικά ολοκληρώματα, περί υπολογιστών προχωρημένης τεχνολογίας, οι οποίοι δέχονται ως «νοηματική» γλώσσα μόνον την ελληνική, ενώ όλες οι άλλες γλώσσες είναι «σημειολογικές». Έφερε δε ως παράδειγμα που δείχνει, υποτίθεται, την «πρωτογενή σχέση» (sic) ανάμεσα σε σημαίνον και σημαινόμενο στη «νοηματική» ελληνική γλώσσα τη λέξη «έντερο» που σημαίνει, όπως είπε, «εντός ρέω»(!). Η σύγχυση, νομίζω, σχετικά με την ετυμολογία, τη σημασιολογία, τη σημειολογία, κ.λπ., είναι προφανής.
Ο συνεργάτης του υπουργού που έγραψε (ή μάλλον αντέγραψε) την ομιλία του τον εξέθεσε. Ο ίδιος ο υπουργός, έστω και αν κατάλαβε την ποιότητα όσων εκφωνούσε, επέλεξε να τα πει διότι θεώρησε προφανώς ότι προάγουν την ιδεολογία του. Εκτός κειμένου είπε τα εξής: «Πιστεύω ότι σήμερα, αυτήν την ποιότητα διανόησης και γνώσης της ελληνικής γλώσσας, η νέα γενιά την αναδεικνύει παραδειγματικά ενώπιον της κοινωνίας και αυτή είναι η πιο ισχυρή απάντηση που μπορεί να δώσει το εκπαιδευτικό μας σύστημα προς όλους αυτούς που αμφισβητούν την ποιότητά του». Αν αυτά που είπε ο υπουργός δείχνουν την ποιότητα της ελληνικής εκπαίδευσης, τότε θα πρέπει να τα γκρεμίσουμε όλα. Αν θέλει να προάγει την «ποιότητα» επιπέδου Λιακόπουλου, τότε μας οδηγεί στον σκοταδισμό.

της Βάσως Κιντή

[αναδημοσίευση από την εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ». Η Βάσω Κιντή είναι επίκουρη καθηγήτρια Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών]