Τοποθέτηση του δημοσιογράφου Ξάνθου Κώστογλου στην ομιλία του Φίλιππου Πετσάλνικου

Τα περιορισμένα πλαίσια διαλόγου που τίθενται σε αυτές τις διαδικασίες, με την εμπειρία και της προηγούμενης δημοτικής συνέλευσης της δημοτικής ολομέλειας, μας προβληματίζουν. Για το λόγο ότι φανερώνουν μια πρόθεση επίσπευσης, συμψηφισμών και στρουθοκαλισμού. Μια βιασύνη να βάλουμε τα θέματα που μας βασανίζουν που μας διχάζουν κάτω από το χαλί. Φανερώνουν μια διαδικασία στρατολόγησης υπό των υποψηφίων αρχηγών χωρίς περαιτέρω διάλογο. Υπό αυτές τις συνθήκες προτίμησα η παρέμβασή μου αυτή να μην είναι συμπτωματική μιας «παρουσίασης» μου σε ένα στρατόπεδο, αλλά γραπτή και επί της ουσίας, την οποία θα θέσω και στο δημόσιο διάλογο και στη δημόσια κρίση δημοσιεύοντας την. Εξάλλου τοποθετήθηκα υπέρ του σημερινού προέδρου του Κινήματος δημόσια στον Τύπο, επιχειρηματολογώντας πολιτικά, από τους πρώτους και τους λίγους που το έκαναν σε αυτήν την περιοχή.
Τα αίτια της ήττας του ΠΑΣΟΚ στις εκλογές του 2004 και 2007, των ευρωεκλογών του 2004 και των εκλογών για την τοπική αυτοδιοίκηση, αυτά που ανέλυε και ανακοίνωσε η κεντρική καθοδήγηση, είναι τα ίδια που εντοπίζουμε κι εμείς εδώ για τις τοπικές ήττες του Κινήματος. Αίτια που φανερώνουν σύμφωνα και με τις πρόσφατες εξελίξεις στον πολιτικό μας χώρο ότι τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της τροφοδοτούνται και τοπικά από την κρίση του πολιτικού μας συστήματος και της παθογένειας της πολιτικής κατάστασης όπως διαμορφώνεται κεντρικά.
Εντοπίζοντας λοιπόν το ΠΑΣΟΚ το βασικό αίτιο στην απώλεια της μεσαίας τάξης θεωρώ ότι προσδιορίζει και το μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζει με την προσπάθεια της ανανέωσής του. Είναι ο λόγος που δεν μπορεί να γίνει περισσότερο ριζοσπαστικό, είναι ο λόγος που απώλεσε τη σοσιαλιστική του φυσιογνωμία. Ο ανταγωνισμός με την ΝΔ για τον προσπορισμό της περίφημης μεσαίας τάξης είναι η αιτία που μας αποϊδεολογικοποίησε και μας οδήγησε στην ταύτισή μας με συντηρητικές και δεξιές πολιτικές. Προσωπικά πιστεύω ότι η εμμονή μας σε αυτήν την αόριστη και περιπλεγμένη έννοια της μεσαίας τάξης μας ζημίωσε και μας απομάκρυνε από μακροπρόθεσμους πολιτικούς, αριστερούς, σοσιαλιστικούς στόχους, όπως αυτοί προσδιορίζονται από τις βασικές αρχές της λαϊκής κυριαρχίας, της κοινωνικής απελευθέρωσης και δικαιοσύνης.
Έτσι λοιπόν ένα από τα μηνύματα των εκλογικών αναμετρήσεων ήταν η άγνοια και η αδυναμία ή μη προθυμία των πολιτικών οργανισμών και των φορέων της περιοχής να προσδιορίσουν το φαινόμενο της μεσαίας τάξης, που αποτελούσε και ένα μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ, όπως απεικονίζεται σήμερα. Κι επίσης να αντιληφθούν τις τεράστιες και σοβαρές αλλαγές που έχουν συντελεσθεί τα τελευταία χρόνια στον κοινωνικό ιστό της ελληνικής και της τοπικής κοινωνίας.
Τοπικά μια μικρή μόνον επισήμανση. Ίσως για πρώτη φορά εμφανίστηκαν τόσο ανάγλυφα οι συνέπειες των μοντέλων ανάπτυξης της τοπικής κοινωνίας, από την μεταπολίτευση και μετά, προκειμένου να αντιμετωπισθούν δημογραφικές ελλείψεις, οικονομική και κοινωνική καθυστέρηση. Η έλλειψη σοβαρής ανάλυσης της αντικειμενικής κατάστασης και οι εμμονές περισσότερο σε τοπικιστικές και εθνικιστικές ιδεοληψίες, οδήγησαν στη διάλυση του παραδοσιακού κοινωνικού ιστού της πόλης και στη «βίαιη» μεταβολή των κοινωνικών, οικονομικών και πολιτισμικών σχέσεων και συσχετισμό δυνάμεων. Πλέον τοπικά, παραδοσιακά, πολιτικά δόγματα μπορεί και να μη ισχύουν.
Τοπικά τα μεσοαστικά κοινωνικά στρώματα, η σημερινή «μεσαία» τάξη της περιοχής δεν έχουν παραδοσιακά πολιτικά χαρακτηριστικά. Προέρχονται κυρίως από την αστικοποίηση αγροτικών πληθυσμών που μετεγκαταστάθηκαν λόγω αστυφιλίας στην πόλη. Δημόσιοι υπάλληλοι, ανώτερα στελέχη δημόσιων οργανισμών, επαγγελματίες με περιουσία και αγροτικά εισοδήματα αποτελούν μια ανερχόμενη οικονομικά και κοινωνικά τάξη, που επιθυμεί να διαδραματίσει πολιτικό ρόλο περισσότερο για κοινωνική καταξίωση και λιγότερο για ουσιαστική πολιτική παρέμβαση. Κοινωνικά στρώματα συντηρητικά στη βάση τους που βλέπουν με καχυποψία οποιαδήποτε προσπάθεια ανανέωσης. Που αναπτύσσουν τις αντιδραστικές θέσεις απέναντι σε πολιτικές ισότητας, ισονομίας και υπεράσπισης δικαιωμάτων. Πρόκειται για ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ, για κοινωνικά στρώματα της τοπικής κοινωνίας που άλλαξαν στρατόπεδο το «βρώμικο ‘89», επαναπατρίστηκαν το 1996, καταψήφισαν το «καθεστώς» ΠΑΣΟΚ στις εθνικές και τοπικές εκλογές και αυτοπολιτογραφούνται ως οι «νοικοκυραίοι» του ΠΑΣΟΚ αφήνοτνας στους άλλους ρόλους και χαρακτηρισμούς υποτιμητικούς και διχαστικούς. Είναι αυτοί που «οπορτουνιστικά» παραδίδουν την κομματική τους ταυτότητα για υφαρπαγή της ψήφου των πολιτών και επαναπατρίζονται με την κομματική τους ταυτότητα όταν πρόκειται να αποτελέσουν γρανάζια κομματικών στρατών και μηχανισμών. Είναι οι ίδιοι που είδαν την ανάπτυξη της περιοχής οικονομίστικα χωρίς καμιά πολιτική προοπτική, έξω από τις πολιτικές κατευθύνσεις και τις βασικές αρχές που όριζε το Κίνημα. Αυτοί που ανέπτυξαν προσωπικές πολιτικές και στρατηγικές. Είναι οι ίδιοι που διέσπασαν και δίχασαν το δημοκρατικό χώρο στις τοπικές, δημοτικές εκλογές και οδήγησαν τη δημοκρατική δημοτική παράταξη σε μια «πουλημένη» ήττα. Είναι αυτοί που και σήμερα και μέσα σε αυτήν την αίθουσα αλλά και κάποιοι απέξω που έχουν πάρει ήδη θέση στο εφαλτήριο για τη νομή της εξουσίας. Αυτοί που άσκησαν εξουσία αλλά ποτέ τους δεν δέχτηκαν κριτική ή έκαναν την αυτοκριτική τους.
Οι ίδιοι που επικαλούνται σήμερα την ενότητα προκειμένου να έχουν και να ξαναθέσουν τους κομματικούς μηχανισμούς τους στην υπηρεσία των προσωπικών τους φιλοδοξιών.
Προσωπικά δεν με ενθουσιάζει το γεγονός ότι κάποια από αυτά τα άτομα έφεραν νίκες στο τοπικό ΠΑΣΟΚ. Αυτό που με βασανίζει είναι η σημερινή πολιτική φυσιογνωμία του Κινήματος, η σημερινή κρίση ταυτότητας του και αποϊδεολογικοποίησης του, που το οδήγησαν προσωπικές πολιτικές ερήμην του ΠΑΣΟΚ.
Στις τελευταίες εκλογές, οργανωμένος από το 1975 στο ΠΑΣΟΚ, είχα αποφασίσει να μην ψηφίσω ΠΑΣΟΚ για πρώτη φορά. Οι λόγοι ήταν δύο. Δύο επίσημες και ανεπίσημες επιλογές του Κινήματος που ξαφνικά μου δημιούργησαν ένα σοβαρό ιδεολογικό δίλημμα.
Ένας λόγος ήταν η υπονόμευση του επίσημου συνδυασμού του ΠΑΣΟΚ στις τελευταίες δημοτικές εκλογές από πολιτικά πρόσωπα της κεντρικής ηγεσίας τα οποία ο Πρόεδρος εμπιστεύτηκε τις πολιτικές διεργασίες στην περιοχή, με αποτέλεσμα τη βαριά ήττα ενός ομολογουμένως πετυχημένου Δημάρχου και μιας δημοκρατικής παράταξης κύτταρο της πιο δημιουργικής παραγωγής των πολιτικών κατευθύνσεων του Κινήματος.
Ο άλλος λόγος είναι πιο πρόσφατος και συνδέεται με την επιλογή του μειονοτικού υποψηφίου και βουλευτή σήμερα κύριου Χατζηοσμάν. Πιστεύω ότι η ψηφοθηρική πολιτική δεν είναι πολιτική στρατηγική για ένα κόμμα που διακηρύσσει τις δημοκρατικές διαδικασίες, ειδικότερα μάλιστα όταν το πρόσωπο που επιλέγεται συμβολικά συνδέεται, ως ο έτερος πόλος μιας επώδυνης και τραγικής πραγματικότητας, στείρας εθνικιστικής αντιπαράθεσης, που έζησε ο τόπος. Αυτός ο δεύτερος λόγος νομίζω ότι υποτιμά και τον Πρόεδρο για τον οποίο πίστεψα από τις δυναμικές και ουσιαστικές παρεμβάσεις του στην πολιτική του για την μειονότητα ότι θα ήταν περισσότερο τολμηρός και ουσιαστικά πολιτικός.
Στις τελευταίες εκλογές ψήφισα ΠΑΣΟΚ συσπειρωμένος κι εγώ στην μάχη του Κινήματος για την απαλλαγή από τη λαίλαπα της Δεξιάς διακυβέρνησης. Και συμμετέχω ενεργά στις διαδικασίες για την εκλογή Προέδρου, τασσόμενος στις δυνάμεις όλων όσων υποστηρίζουν την ανανέωση της εντολής στο σημερινό πρόεδρο.
Έχω όμως δηλώσει και δημοσίως ότι αν στο ανανεωμένο ΠΑΣΟΚ υπό το Γιώργο Παπανδρέου πρωταγωνιστούν οι προσωπικές πολιτικές και στρατηγικές κάποιων, που δίχασαν και διέσπασαν την ενότητα του τοπικού ΠΑΣΟΚ τότε θα αποχωρήσω από το Κίνημα.
Μικρό το κακό θα μου πείτε. Μην λησμονούμε όμως ότι «ενός κακού δοθέντος, μύρια έπονται».

Ξάνθος Κώστογλου