Επιστολή και υπογραφές φορέων της Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης κατά του χρυσού

Την κάθετη και κατηγορηματικά αντίθετη στάση τους απέναντι σε οποιοδήποτε ενδεχόμενο αδειοδότησης επενδύσεων εξόρυξης και μεταλλουργίας χρυσού σε Έβρο και Ροδόπη, εκφράζουν με επιστολή, που διαβίβασε ο Περιφερειάρχης ΑΜ-Θ, προς τον υπουργό ΠΕΚΑ  Γιώργο Παπακωνσταντίνου, συλλογικοί και αυτοδιοικητικοί φορείς των 2 περιφερειακών ενοτήτων.

Στην ίδια επιστολή συμπεριλαμβάνονται και οι σχετικές μελέτες του Παραρτήματος Θράκης του ΤΕΕ για την εξόρυξη και τη μεταλλουργία χρυσού και τις επιπτώσεις της στο περιβάλλον.

Η επιστολή επίσης κοινοποιήθηκε στο γραφείο του Πρωθυπουργού, στον Υπουργό Ανάπτυξης Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, στους Υπουργούς μέλη της Διυπουργικής Επιτροπής η οποία θα εξετάσει το ζήτημα της αδειοδότησης των επενδύσεων και στους αρχηγούς των κοινοβουλευτικών κομμάτων Αντώνη Σαμαρά, Αλέκα Παπαρήγα, Γιώργο Καρατζαφέρη, Αλέξη Τσίπρα, Ντόρα Μπακογιάννη και Φώτη Κουβέλη.

Ακολουθεί το διαβιβαστικό του Περιφερειάρχη, η επιστολή των φορέων και οι υποφράφοντές την:

«ΠΡΟΣ

Υπουργό Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής κ. Γιώργο Παπακωνσταντίνου

Αξιότιμε κ Υπουργέ

Σας αποστέλλω συνημμένα κείμενο στο οποίο περιγράφονται οι λόγοι αντίθεσης της τοπικής κοινωνίας στην εξόρυξη και μεταλλουργία χρυσού στο Πέραμα του Έβρου και στις Σάπες της Ροδόπης καθώς και οι υπογράφοντες αιρετοί και συλλογικοί φορείς που είναι αντίθετοι στην παραπάνω δραστηριότητα.

Ακόμη σας αποστέλλω  και τις σχετικές για τις επενδύσεις μελέτες του Παραρτήματος Θράκης του ΤΕΕ στις οποίες διαχρονικά τεκμηριώνεται επιστημονικά η παραπάνω στάση των φορέων.

Κύριε Υπουργέ

Από την αντιπροσωπευτικότητα αλλά και την δημοκρατική νομιμοποίηση των υπογραφόντων συνεπάγεται σαφές συμπέρασμα ότι η οποιαδήποτε αδειοδότηση επενδύσεων εξόρυξης και μεταλλουργίας χρυσού θα αποτελέσει ευθεία αντίθεση της βούλησης της τοπικής κοινωνίας και του δημοκρατικού δικαιώματος των πολιτών της να επιλέγουν την αναπτυξιακή τους πορεία.

Με τιμή

Άρης Γιαννακίδης»

Επιστολή φορέων των ΠΕ Ροδόπης και Έβρου

προς τον υπουργό ΠΕΚΑ Γιώργο Παπακωνσταντίνου

κατά των επενδύσεων εξόρυξης και μεταλλουργίας χρυσού

«Εξόρυξη και μεταλλουργία παραγωγής χρυσού»

Μία μη βιώσιμη δράση και οι λόγοι για τους οποίους απορρίπτεται για εφαρμογή στη Θράκη από την τοπική κοινωνία

Επιχειρείται τα τελευταία χρόνια η αδειοδότηση και λειτουργία βιομηχανικών μονάδων παραγωγής χρυσού σε περιοχές Θράκης (μεταλλεία Σαπών και Περάματος) με εκχύλιση των πετρωμάτων με κυανιούχα υδατικά διαλύματα.

Η Ελλάδα υπογράφοντας τη συνθήκη του Ρίο (1972) και αποδεχόμενη το περιεχόμενο της «Ατζέντα 21» δεσμεύθηκε να αδειοδοτεί δράσεις στα πλαίσια της  βιώσιμης ανάπτυξης.

Η βιώσιμη ανάπτυξη (ή αειφόρος) είναι ένα μοντέλο που αποσκοπεί στη αξιοποίησή των φυσικών πόρων του πλανήτη, σε βαθμό που δεν θα στερεί τη δυνατότητα της ικανοποίησης των αναγκών των επόμενων γενεών και χωρίς να οδηγεί στην εξάντληση τους. Η οικονομική βιωσιμότητα μιας δραστηριότητας και η κερδοφορία δεν αποτελούν πλέον τα μόνα και αποκλειστικά κριτήρια αξιολόγησης και κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα θα πρέπει να αξιολογείται και να εξελίσσεται σύμφωνα με τις αρχές της αειφόρου και βιώσιμης ανάπτυξης.

Βάσει  των αρχών αυτών το ερώτημα που τίθεται στην περίπτωση της εξόρυξης χρυσού στην περιοχή μας είναι: Αποζημιώνονται όλες οι επιπτώσεις και αφήνει κέρδη το όλο εγχείρημα για την περιοχή και τη χώρα; Οι φυσικοί πόροι σε ποιο βαθμό αναλώνονται ή μολύνονται με συνέπεια να στερούν ζωτικής σημασίας μέσα και αγαθά, όπως το νερό, από τις επόμενες γενιές;

Η τοπική κοινωνία λαμβάνοντας υπόψη επιστημονικά δεδομένα υπέρ ή κατά του έργου, τα οποία παρατέθηκαν κατά τη διάρκεια πολυάριθμων επιστημονικών ημερίδων, δημόσιων συζητήσεων σε νομαρχιακά και δημοτικά συμβούλια καθώς και των εκθέσεων επιστημονικών επιτροπών όπως του Παραρτήματος Θράκης του ΤΕΕ κατέληξε στα ακόλουθα συμπεράσματα:

Η παραγωγή χρυσού αποτελεί μια βαριά ενεργοβόρα, υδροβόρα, μεταλλευτική (στο επίπεδο εξόρυξης) και χημική (στο επίπεδο επεξεργασίας) βιομηχανία. Μετατρέπει τεράστιες εκτάσεις γης  σε χώρο απόθεσης τοξικών αποβλήτων (κατά κύριο λόγο κυανιούχων) με στόχο την απόληψη ελάχιστων συγκριτικά ποσοτήτων χρυσού (2-3g χρυσού από ένα τόνο κοιτάσματος).Τα οφέλη για την τοπική κοινωνία και την εθνική οικονομία περιορίζονται σε ελάχιστες θέσεις εργασίας (όσες σε μια μικρομεσαία επιχείρηση), την φορολογία των εταιριών και την καταβολή ενός πενιχρού  μισθώματος, μόνο του Δημόσιου μεταλλείου των Σαπών, της τάξης του 1% της αξίας του παραγόμενου χρυσού. Πρέπει δε να σημειωθεί πως δυστυχώς η χώρα μας συγκαταλέγεται μεταξύ των ελαχίστων χωρών που δεν διαθέτουν νομικά θεσπισμένα μεταλλευτικά δικαιώματα (loyalties) επί του εξορυσσόμενου μεταλλεύματος.

Ποιες όμως είναι οι δυσμενείς επιπτώσεις ενός τέτοιου έργου, του οποίου μάλιστα (για την περίπτωση του Περάματος) η διάρκεια είναι 8 έτη, μέχρι δηλαδή την εξάντληση του κοιτάσματος;

•         Σπατάλη νερού και βιοσυσσώρευση βαρέων μετάλλων στα υδρορεύματα με  συνεπαγόμενη μόλυνση των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων (όξινη απορροή, τοξικές ενώσεις, βαρέα μέταλλα, κυάνιο).

•         Σημαντικές επιπτώσεις στην ποιότητα του αέρα κυρίως λόγω των εκπομπών αιωρουμένων σωματιδίων που περιέχουν βαρέα μέταλλα και τοξικούς ρύπους (Διοξείδιο του άνθρακα, Διοξείδιο του θείου, κυανιόντα κλπ) που προκαλούν σοβαρές βλάβες στην υγεία των εργαζομένων και των περιοίκων, ενώ δεν είναι απίθανη η μεταφορά τους και σε αποστάσεις που υπερβαίνουν τα 100 km.

•         Μόλυνση των εδαφών που τα καθιστά ακατάλληλα για την παραγωγή αγροτικών προϊόντων που προορίζονται για διατροφή με συνέπεια απαξίωση της αγροτικής οικονομίας.

•         Μόλυνση παράκτιων περιοχών (ήδη από μια προμελέτη του ΙΓΜΕ έχει τεκμηριωθεί ως συνέπεια των απορροών από το  εγκαταλελειμμένο ορυχείο της Κίρκης του Έβρου και της συνακόλουθης μόλυνσης του ποταμού Ειρήνη) με σοβαρές επιπτώσεις στη αλιεία και τον τουρισμό.

•         Καταργείται η φυσική λειτουργία σημαντικού ρέματος που συγκεντρώνει τα νερά μιας μεγάλης λεκάνης απορροής (από τον λόφο του μεταλλείου μέχρι  την Ακρόπολη του Περάματος) και μετατρέπει το ρέμα σε έναν απέραντο χώρο απόθεσης τουλάχιστον έξη εκατομμυρίων κυβικών μέτρων τοξικών κυανιούχων αποβλήτων.

•         Υψηλή η επικινδυνότητα κατάρρευσης των διαδοχικών φραγμάτων συνολικού μήκους 13 km  γύρω από το ρέμμα Σπαλτζακ του Περάματος τα οποία θα είναι  κατασκευασμένα επάνω σε ασταθή απόβλητα. Οι συνέπειες θα είναι βαρύτατες (όπως π.χ. στη Μπαια Μάρε της Ρουμανίας, στη Ντονιάνα της Ισπανίας, στο  Αϊτίκ της Σουηδίας και πολύ πρόσφατα στην Κιουτάχεια της Τουρκίας).

•         Η τροφοδοσία των λιμνών τελμάτων με άσβεστο πρέπει να είναι συνεχής για τη ρύθμιση της οξύτητας και τον περιορισμό της μόλυνσης ( η άσβεστος παράγεται από περιοχές που θα δοθούν δωρεάν στις εταιρίες και θα προκαλέσουν μετατροπή εκατοντάδων στρεμμάτων ασβεστολιθικών πετρωμάτων σε άσβεστο). Μετά το πέρας δε των εξορυκτικών δραστηριοτήτων το κόστος αυτό θα επιβαρύνει την τοπική αυτοδιοίκηση.

•         Γειτνίαση με κατοικημένες περιοχές (700 μέτρα από το κέντρο των Σαπών και 300 μέτρα από το Πέραμα) με ανεξέλεγκτες και  δραματικές επιπτώσεις για την υγεία των κατοίκων. Τόσο οι εργαζόμενοι όσο και οι κάτοικοι περιοχών με ορυχεία εμφανίζουν υψηλά ποσοστά χρόνιων δηλητηριάσεων και ασθενειών, ο δε μέσος όρος ζωής τους είναι μικρότερος κατά 10-15 χρόνια των υπολοίπων.

•         Μη αναστρέψιμη καταστροφή του περιβάλλοντος (αλλαγή του τοπίου, καταστροφή του Δάσους Μαύρης Πεύκης στα Πετρωτά). Η επιβίωση των δασών σε ακτίνα πολλών χιλιομέτρων γύρω από το όρυγμα θεωρείται το λιγότερο  επισφαλής αν όχι αδύνατη.

•         Υπονόμευση κάθε προοπτικής τουριστικής ανάπτυξης και γενικότερα απαξίωση άλλων πλεονεκτημάτων της περιοχής (αρχαιολογικοί χώροι, σπήλαια, παραδοσιακοί οικισμοί, γεωθερμικά πεδία,  ανάπτυξη συμβατικής και βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας, ιχθυοκαλλιέργειες, υδροβιότοποι,  κλπ).

•         Η επανάκαμψη του περιβάλλοντος είναι αδύνατη λόγω των τρομακτικών αλλαγών που υφίστανται το έδαφος, η ατμόσφαιρα και ο υδροφόρος ορίζοντας.

•         Η εφαρμογή των προγραμμάτων εξόρυξης χρυσού των εταιρειών μετατρέπει την ευρύτερη περιοχή (τη ζώνη του επιθερμικού συστήματος Αισύμης – Σαπών – Πετρωτών διαστάσεων 2,5 x 20 km) σε κατ΄ εξοχήν μεταλλευτική οδηγώντας την σε μια μορφή μονοσήμαντης ανάπτυξης με πεπερασμένο χρόνο διάρκειας..

Οι συνέπειες αυτές διογκώνονται αν συνδυασθούν και με μια σειρά άλλων προβλημάτων, που η εμπειρία άλλων περιοχών έχει αναδείξει, όπως:

•         Απαρχαιωμένο και ανεπαρκές νομοθετικό πλαίσιο.

•         Υποτυπώδης ή καθόλου έλεγχος.

•         Κακή διαχείριση των ορυχείων.

•         Κακός σχεδιασμός ή ξαφνικό κλείσιμο ορυχείων.

•         Παράνομη εξόρυξη.

•         Αστάθεια τιμών χρυσού στα χρηματιστήρια.

•         Συνήθης πρακτική η πτώχευση των εταιριών.

•         Ανεπαρκή κρατικά κεφάλαια για αποκαταστάσεις κλειστών ορυχείων.

•         Διαφθορά.

Συγκρίνοντας τα οφέλη με τις επιπτώσεις είναι μάλλον εύκολο να καταλήξει κανείς ότι η εξόρυξη χρυσού κάθε άλλο παρά συμμορφώνεται προς τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης. Η συμβολή της στην ανάπτυξη μιας περιοχής και ειδικά της Θράκης, κάθε άλλο παρά θετική μπορεί να είναι, πόσο μάλλον να εμφανίζεται και ως αναπτυξιακή ατμομηχανή της περιοχής.

Η εξόρυξη χρυσού όχι μόνο θα είναι αποτρεπτική για την προσέλκυση οποιασδήποτε φιλικής για το περιβάλλον αειφόρου δραστηριότητας στην περιοχή, όχι μόνο θα θέσει σε κίνδυνο όποιες υφίστανται σήμερα αλλά δεν είναι απίθανο να προσελκύσει κι άλλες επιβαρυντικές για το περιβάλλον δραστηριότητες και η περιοχή να ακολουθήσει την τύχη των απανταχού του πλανήτη Eldorado.

Καταλήγοντας πιστεύουμε πως η αποτροπή της αποτελεί μεγάλης σημασίας πράξη διασφάλισης του περιβάλλοντος και των υφισταμένων επί του παρόντος  δραστηριοτήτων και διατηρεί τις προϋποθέσεις για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή ενός μοντέλου αειφόρου ανάπτυξης.

Η συντριπτική πλειοψηφία των φορέων της Ροδόπης και του Έβρου (επιστημονικών, κοινωνικών, συνδικαλιστικών κλπ.) καθώς και οι αρχές της τοπικής αυτοδιοίκησης έχουν επανειλημμένα ταχθεί εναντίον της εξόρυξης χρυσού και έχουν εισπράξει ρητές δηλώσεις κυβερνητικών παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων του σημερινού και του πρώην πρωθυπουργού, πως το έργο δεν πρόκειται να γίνει χωρίς τη συναίνεση της τοπικής κοινωνίας.

Για όλους τους προαναφερθέντες λόγους ζητούμε η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΚΑ να μη προχωρήσει στην αδειοδότηση  εξόρυξης χρυσού  στη Θράκη, διότι αποτελεί μια δραστηριότητα που θα υποβαθμίσει περαιτέρω την ήδη προβληματική ανάπτυξη της περιοχής και θα της στερήσει σημαντικούς πόρους απαραίτητους για την ανάκαμψη της.

ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΥΠΟΓΡΑΦΟΥΝ

• Ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Μαρωνείας Κομοτηνής κκ Δαμασκηνός
• Ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης  Αλεξανδρουπόλεως κκ  Άνθιμος
• Ο Υφυπουργός Δικαιοσύνης και βουλευτής Ροδόπης Γιώργος Πεταλωτής
• Ο Βουλευτής Έβρου Γιώργος Ντόλιος
• Η βουλευτής Έβρου Όλγα Ρενταρή Τέντε
• Η Βουλευτής Έβρου Ελένη Τσιαούση
• Ο Βουλευτής Ροδόπης Αχμέτ Χατζηοσμάν
• Ο Βουλευτής Ροδόπης Ευριπίδης Στυλιανίδης
• Ο Βουλευτής Έβρου Αλέξανδρος Δερμετζόπουλος
• Ο Περιφερειάρχης  ΑΜ-Θ Άρης Γιαννακίδης
• Η Αντιπεριφερειάρχης  Έβρου Γεωργία Νικολάου – Μαυρανεζούλη
• Ο Αντιπεριφερειάρχης Ροδόπης Παύλος Δαμιανίδης
• Ο Αντιπεριφερειάρχης Πρωτογενούς Τομέα ΑΜ-Θ Γιώργος Ούστογλου

Οι  Δήμαρχοι Αλεξανδρούπολης Ευάγγελος Λαμπάκης, Κομοτηνής Γιώργος Πετρίδης, Μαρώνειας Σαπών Ηλίας Ιωαννάκης, Αρριανών Φιλύρας Σερήφ Ιμπραήμ, Ιάσμου Καδή Ισμέτ,

Το Παράρτημα Θράκης του ΤΕΕ, το Παράρτημα Θράκης του Οικονομικού Επιμελητηρίου, το Επαγγελματικό και Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Ροδόπης, το Εμπορικό και Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Ροδόπης, η Ομοσπονδία Επαγγελματοβιοτεχνών Ροδόπης, η Ομοσπονδία Αγροτικών Συλλόγων Ροδόπης, ο Σύνδεσμος Βιομηχάνων Βιοτεχνών Ροδόπης, η Ομοσπονδία Παράκτιων Αλιέων ΑΜΘ, η ΕΑΣ Ροδόπης, ο Δικηγορικός Σύλλογος Ροδόπης, ο Ιατρικός Σύλλογος Ροδόπης, ο Φαρμακευτικός Σύλλογος Ροδόπης, ο Οδοντιατρικός Σύλλογος Ροδόπης, η Οικολογική ομάδα Ροδόπης, το Νομαρχιακό Παράρτημα της ΑΔΕΔΥ Ροδόπης, ο Σύλλογος Δασκάλων και Νηπιαγωγών Ροδόπης, η ΕΛΜΕ Ροδόπης, ο Κυνηγετικός Σύλλογος Ροδόπης, η Ένωση Καταναλωτών Ροδόπης, η Ένωση Αστυνομικών Υπαλλήλων Ροδόπης,

Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Έβρου, Κυνηγετικός Σύλλογος Έβρου, Οικολογική Εταιρεία Έβρου, Επιτροπή Κατοίκων Περάματος Έβρου, Ιατρικός Σύλλογος Έβρου, Δικηγορικός Σύλλογος Αλεξανδρούπολης, Σύλλογος Εθελοντών Αιμοδοτών Αλεξανδρούπολης, Λέσχη Μοτοσικλετών Αλεξανδρούπολης, Κινηματογραφική Λέσχη Αλεξανδρούπολης, Σύλλογος Αρχαιοφίλων Έβρου, Ποδηλατικός Σύλλογος Έβρου, Ένωση Προστασίας Καταναλωτών Έβρου, Θρακικό Κέντρο Τέχνης και Πολιτισμού, Φαρμακευτικός Σύλλογος Έβρου, Σωματείο Επαγγελματιών Σίτισης Αλεξανδρούπολης, Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Έβρου, Σύλλογος Οικονομολόγων, Ελευθέρων Επαγγελματιών Έβρου, Σύλλογος Εργαζομένων Δήμου Αλεξανδρούπολης, Σύλλογος Κυριών και Δεσποινίδων Αλεξανδρούπολης.

Η Περιφερειακή Επιτροπή ΠΑΣΟΚ ΑΜ-Θ, η ΝΕ ΠΑΣΟΚ Ροδόπης, η ΝΟΔΕ  ΝΔ Ροδόπης, η ΝΟΔΕ ΝΔ Έβρου, η ΝΕ ΣΥΡΙΖΑ Ροδόπης, η ΝΕ Συνασπισμού Έβρου, το ΤΠΕ Έβρου Οικολόγων Πρασίνων,

(οι υπογραφές είναι ενδεικτικές, λόγω της πίεσης του χρόνου στον οποίο κινήθηκε η διαδικασία)